Criticism of rationalism of "God" in the theory of "rationality and spirituality" from the point of view of Nahj al-Balagha

Document Type : علمیه تحقیقیه

Authors

1 University of Quran and Hadith SciencesUniversity of Quran and Hadith Sciences

2 University of Quran and Hadith Sciences

3 University of Religions and Religions

10.22034/hs.2023.50466.3244

Abstract

The theory of "rationality and spirituality" has considered the existence of God as rational by dividing things into rational, rational, and rational. In the meantime, taking into account that there were many monotheistic propositions in Nahj al-Balaghah, we tried to answer the question, what is the criticism of God's rationality from the point of view of Nahj al-Balaghah? The answer should be checked using the analytical-inferential method by reflecting on the propositions of Nahj al-Balagha. The results obtained from the analysis are that, from the point of view of Nahj al-Balaghah, the existence of God can be proven to the intellect without knowing his essence, and its irrationality in the theory seems to be derived from the lack of distinction between general and detailed knowledge; Because the lack of attention to this matter has made Malikians think that what is the strength of theology, that God's essence is beyond the understanding of reason, is the weakness of theology.

Keywords

Main Subjects


قرآن کریم
ارشاد القلوب، حسن بن محمد دیلمی، قم، شریف الرضی، چاپ دوم، 1368ش.
آموزش عقائد، محمد تقی مصباح یزدی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، چاپ هفتم، 1381ش.
بهج الصباغة فی شرح‏ نهج البلاغه، محمد تقی شوشتری، تهران، امیرکبیر، 1376ش.
البیان فی تفسیر القرآن، ابوالقاسم خوئی، تفلیس، مطبعة غیرت، 1326ق.
پیام امام امیرالمؤمنین۷: شرح تازه و جامعی بر‏ نهج البلاغه، ناصر مکارم، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب، 1390ش.
التبیان فی تفسیر القرآن، محمد بن حسن طوسی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1371ش.
تسنیم، تفسیر قرآن کریم، عبدالله جوادی آملی، قم، اسراء، چاپ دوم، 1382ش.
تفسیر قرآن العظیم، اسماعیل بن عمرو بن کثیر، بیروت، دار المعرفة للطباعة و النشر و التوزیع، 1992م.
تفسیر نمونه، ناصر مکارم و همکاران، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوازدهم، 1373ش.
حکمت عبادات، عبدالله جوادی آملی، قم، نشر اسراء، چاپ بیستم، ۱۳۹۳ش.
در رهگذار باد و نگهبان لاله، مصطفی ملکیان، تهران، نشر نگاه معاصر، چاپ دوم، 1395ش.
دین، معنویت و روشنفکری دینی، مصطفی ملکیان، تهران، پایان، چاپ سوم، 1391ش.
راهی به رهایی، مصطفی ملکیان، تهران، نشر نگاه معاصر، چاپ ششم، 1396ش.
سنت و سکولاریسم، مصطفی ملکیان و جمعی از نویسندگان، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، 1381ش.
شرح نهج البلاغه، عبد‏الحمید بن هبة الله (ابن ابی الحدید)، قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، 1363ش.
شرح‏ نهج البلاغه، کمال الدین میثم بن علی میثم البحرانی، بیروت، دارالثعلین، 1999م.
عقلانیت و معنویت در بوته‏ نقد، سید محمد اکبریان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1398ش.
قرآن در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم)، عبدالله جوادی آملی، قم، نشر اسراء، چاپ دوازدهم، ۱۳۹۳ش.
الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، تحقیق: علی اکبر غفاری، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1990م.
مسأله شناخت، مرتضی مطهری، تهران، انتشارات صدرا، چاپ دوم، 1367ش.
مشتاقی و مهجوری، مصطفی ملکیان، تهران، نشر نگاه معاصر، چاپ پنجم، 1394ش.
معرفت فطری خدا، رضا برنجکار، تهران، مؤسسه نبأ، 1374ش.
مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، قم، سعید نوین، چاپ اول، 1386ش.
المیزان، محمد حسین طباطبایی، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجا، 1363ش.
نهج البلاغه، محمد بن حسین سید رضی، قم، چاپ هشتم، 1434ش.
وحی و نبوت، مرتضی مطهری، تهران، انتشارات صدرا. 1384ش.
«استدلال گرایی ناواقع گرایانه؛ نقد مبانی معرفت شناختی نظریه عقلانیت و معنویت»، سید محمد اکبریان - محسن باباپور گل افشانی، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی آینه معرفت، 1396ش، سال 17، ش 50، ص 150 ـ 135.
«انسان سنتی، انسان مدرن و مسئله تعبد»، مصطفی ملکیان، آیین، شماره 17 و 18، 1387ش، ص1001 - 1011.
«داوری در دیالکتیک عقلانیت و معنویت راه رهایی یا رهایی از راه»، حمید علی اصغری، راهبرد، 1383ش، شماره 33، 296 ـ 310.
«دفتر ماه: معنویت و عقلانیت»، مصطفی ملکیان، اطلاعات حکمت و معرفت، ش2، 1393ش، ص5 - 8.
«سازگاری معنویت و مدرنیته»، مصطفی ملکیان، روزنامه شرق، 25/5/85، ش 835، ص45 - 52.