Analyzing the concept of imaginary hadiths in Majmaal Bayan; Arbitration on violations and claims

Document Type : علمیه تحقیقیه

Authors

1 Doctoral student of Quran and Hadith Sciences, University of Qom

2 Professor of the Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Qom

10.22034/uh.2025.51510.3532

Abstract

Hadith means narrator of tradition, like any other news and story, has the ability to be true or false and needs validation. Various efforts have been made in the field of hadith validation in different centuries, some of which have been successful and some have faced defects and violations. One of the works on the validation of hadith is the work "Imaginary Hadiths in Majmaal Bayan" whose author claims that he is referring to Tabari's Abu Ja'far, and Tabarsi made a mistake in identifying the examples while using this book and attributed these cases to Imam Baqir (a.s.) has done. This mistake has caused the production of imaginary hadiths attributed to Imam Baqir (a.s.) in this book. This article has been accompanied by criticisms and some works have been written to criticize it. This article has been organized in order to present all the topics in one article, as well as to analyze and criticize the evidence presented by the parties and their realism. Some claims, such as Tabarsi's lack of access to Tabari's commentary and to Naskhan's manuscripts of Tabiyan, as well as the presentation of quantitative statistics in this field, have been given attention in this article.

Keywords

Main Subjects


الامثال فی القرآن الکریم، محمد بن ابی بکر ابن قیم جوزیه، بیروت، دار المعرفة، 1981م.
البرهان فی علوم القرآن، محمد بن بهادر زرکشی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
تاریخ الامم و الملوک، محمد بن جریر طبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1407ق.
التبیان فی تفسیر القرآن، محمد بن حسن طوسی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
التبیان فی تفسیر القرآن (نسخه خطی قرن ۵)، محمد بن حسن شیخ طوسی، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، شماره مسلسل ۸۳، بی‌تا.
تفسیر الثعالبی، المسمی بـ «الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن»، عبدالرحمن بن محمد ثعالبی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی / مؤسسة التاریخ العربی، بی‌تا.
تفسیر القرآن العظیم، اسماعیل بن عمر ابن‌کثیر، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا.
تفسیر القمی، علی بن ابراهیم قمی، بیروت، دار الکتاب / مکتبة الهدی، بی‌تا.
الجامع لأحکام القرآن، محمد بن احمد قرطبی، تهران، ناصر خسرو، بی‌تا.
جامع البیان فی تفسیر القرآن، محمد بن جریر طبری، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
حدیث‌های خیالی در تفسیر مجمع البیان به همراه چهار مقاله تفسیری، نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی، تهران، کویر، 1390ش.
حقائق التأویل فی متشابه التنزیل، محمد بن حسین شریف الرضی، قم، جامع تفاسیر نور، دار الأضواء، بی‌تا.
الخلاف، محمد بن حسن شیخ طوسی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، جماعة المدرسین، بی‌تا.
دفاع از حدیث؛ دفتر دوم: نقد ادعای جعل گسترده در احادیث شیعه، مهدی حسینیان قمی، 2 جلد، بی‌تا.
زاد المسیر فی علم التفسیر، عبدالرحمن بن علی ابن‌جوزی، بیروت، دار الکتاب العربی، بی‌تا.
شواهد التنزیل، عبیدالله بن عبدالله حسکانی، ترجمه: احمد روحانی، قم، دار الهدی، بی‌تا.
فقه القرآن، سعید بن هبة الله قطب راوندی، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیة الله مرعشی نجفی، بی‌تا.
مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن حسن طبرسی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
معانی القرآن الکریم، احمد بن علی نحاس، مکه، جامعه ام‌القری، 1428ق.
نواسخ القرآن، عبدالرحمن بن علی ابن‌جوزی، نجف، شرکة أبناء شریف الأنصاری، بی‌تا.
«احادیث خیالی یا شواهد خیالی (نقدی بر کتاب حدیث‌های خیالی در مجمع البیان)»، علی علیزاده، مجله علوم حدیث، ش35و36، ۱۳۸۴، ص125-148.
«بررسی حدیث‌های خیالی در مجمع البیان و التبیان»، احمد عابدینی، مجله بینات، ش72، ۱۳۹۰، ص207-218.
«پاسخی به کتاب حدیث‌های خیالی»، مهدی حسینیان قمی، مجله علوم حدیث، ش34، ۱۳۸۳، ص156-181.
‏‫«دانش فهرست‏نویسی نسخه‏های خطی (2)»، علی صدرایی خویی، مجله پژوهش و حوزه، ش 9، بی‏تا، ص139-152.
«روش‏های فهرست‏نویسی نسخه‏های خطی»، علی صدرایی خویی و عباس محمودی، مجله علوم و معارف قرآن و حدیث، ش10، بی‏تا، ص23-58.
«نقد دیدگاه صالحی نجف‌آبادی در مورد روایات امام باقر۷ در مجمع البیان»، سیدرضا مؤدب و عبدالحسین هوشمند، حدیث‏پژوهی، ش19، ۱۳۹۷، ص25-44.
«نقدی بر حدیث‌های خیالی»، مهدی حسینیان قمی، مجله بینات، ش74، ۱۳۹۱،
ص87 - 106.
«نقدی سندشناسانه بر احادیث مجمع البیان»، نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی، پژوهش‌های قرآنی، ش29و30، ۱۳۸۱، ص146 - 171.