1
کارشناس پژوهش شورای توسعه فرهنگ قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی.
2
استادیار دانشگاه قرآن و حدیث و معاون پژوهشی پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث.
چکیده
این مقاله درصدد واکاوی برداشتهای قایلان به الهیات سلبی در مواجهه با روایات امام علی7 در باره صفات الهی است. در تفسیر این روایات، سه دیدگاه مشاهده میشود؛ سه گروه، با نگرش وجودشناسی صفات به تفسیر این روایات پرداختهاند: گروهی این صفات را ناظر به صفات مخلوقی دانستهاند؛ گروه دوم، وجود هر گونه صفتی را برای حق تعالی منکر شدهاند و گروه سوم، صفات را به صفات ذات و زاید بر ذات تقسیم کرده و قایل به نفی صفات زاید بر ذات شدهاند. منشأ این گرایشها، عدم تأمل کافی در مجموعۀ روایات و زمینههای معرفتی و فرهنگی دوران صدور روایات است. دیدگاه صحیح در تفسیر مستندات الهیات سلبی، اثبات صفات از بُعد وجودشناختی صفات و نفی تشبیه در بُعد معناشناختی آن است. در این نظریه، هر چند نمیتوان در بارۀ ماهیت صفات توصیف اثباتی ارائه داد، لیکن علاوه بر سلب نقایص، میتوان توصیف کارکردگرایانه از صفات ارائه داد.
)