روایت أنا نقطة تحت الباء در ترازوی نقد

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن مشهد.

چکیده

ایتی منسوب به امام علی است که در آثاری با رویکهرد » أنا نقطة تحت الباء « روایت
عرفانی نقل شده که گاه در میرا عرفانی و فلسفی شر داده شده و گاه تک نگاری هایی
متعددی در بارۀ آن نگاشته شده است. این امر بر ضهرورت ارزیهابی ایهن روایهت مهی افزایهد
که در این نوشتار به آن می پردازیم. بررسی ها نشان می دهد که اولین بار ابن طلحة شافعی
در قرن هفتم در الدر المنظم فی السر الأعظم، گوینده این عبارت را امام علی دانسهته،
لهیکن او و قهایلان انتسهاب آن بهه حضهرت پهس از وی، سهندی بهرای آن ذکهر نکهرده انهد. از
سهوی دیگهر، افهرادی چهون عهین القضهات همهدانی، سهمعانی، ابهن عربهی و سهعید الهدین
فرغههانی گوینههده آن را شههبلی صههوفی دانسههته انههد؛ در حههالی کههه تهههذیب الاسههرا رابههو سههعد
خرگوشی، الرسالة القشهیری ةابوالقاسهم قشهیری، إحیهاء العلهو مغزالهی و تهذکرة الأولیها ءعطهار
نیشابوری گویای انتسهاب آن بهه شخصهی ناشهناخته از معاصهران شهبلی اسهت. افهزون بهر
این، فقدان نقطه در خه عربهی در صهدر اسهلام، تهاریخ نقطهه گهذاری در مصهاحف و درج
نقطه در مصاحف با کارکرد إعراب، مصاحف بدون نقطه منسهوب بهه معصهومان )علهل(
در قرن اول، عهدم اسهتعمال نقطهه بهه معنهای اصهطلاحی آن در روایهات، و ضهعف و قصهور
دلالههی مؤیههدات روایههی آن مو،ههب تردیههد در انتسههاب ایههن روایههت بههه امیههر المههؤمنین
می شود که در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه‌ها