علی بن حدید مدائنی، راوی موثّقِ امامی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران

2 استاد دانشگاه آیت الله حایری میبد

3 دانشگاه میبد

چکیده

علی بن حدید از راویان برجسته اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری است که در کتب رجال از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد: شمرده شده است. وی کتابی تألیف نموده و در کتب اربعه حدود دویست روایت از ایشان نقل شده‏ که در مواردی نیز صاحبان کتب اربعه بر اساس آن فتوا داده‏اند. شیخ طوسی در سه مورد از تهذیب الاحکام و الاستبصار حکم به تضعیف او داده است. همین امر سبب شده تا عدم وثاقت علی بن حدید، نظر مشهور علمای متأخر گردد. البته، در میان علمای متأخر افرادی چون محدث نوری و به تبع او، سید حکیم به اعتبار حدیثی او حکم داده‏اند. این پژوهش سعی دارد مذهب و وثاقت یا عدم وثاقت علی بن حدید را مشخص سازد. نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که علی‌بن حدید راوی موثق امامی‌مذهب بوده و روایاتش دارای اعتبار هستند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. أحسن التراجم لأصحاب الإمام موسى الکاظم7، عبدالحسین شبسترى، مشهد: المؤتمر العالمی للإمام الرضا7، اوّل، 1411ق.
  2. أحکام الخلل فی الصلاة،‌ مرتضى بن محمد امین انصارى،‌ قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى‌، اوّل، 1413ق.
  3. اختیار معرفة الرجال، محمد بن عمر کشّى، قم: موسسة آل البیت : لإحیاء التراث، اوّل، 1404ق.
  4. الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، محمد بن حسن طوسى، تهران: دار الکتب الإسلامیة، اوّل،1390ق.
  5. اصول علم الرجال بین النظریة و التطبیق، مسلم داوری، تصحیح: حسن عبودی، قم: مؤسسة الرافد للمطبوعات، چهارم، 1434ق.
  6. الأنساب، ابو سعید سمعانی، تحقیق: عبدالرحمن بن یحیی المعلمی، حیدر آباد: مجلس دائرة المعارف العثمانیة، اوّل، 1382ق.
  7. إیضاح الإشتباه، علامه حسن بن یوسف حلى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، اوّل، 1411ق.
  8. بحوث فى علم الرجال، محمد آصف محسنى، قم: مرکز المصطفى العالمی للترجمة و النشر، پنجم، 1432ق.
  9. ترتیب خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، علامه حسن بن یوسف حلى، مشهد: بنیاد پژوهش‏هاى اسلامى، اوّل، 1381ش.
  10. تهذیب الأحکام، محمد بن حسن طوسی، تهران: دار الکتب الإسلامیه‏، چهارم، 1407ق‏.
  11. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، محمد حسن نجفى، تحقیق: عباس قوچانى، ‌على آخوندى، بیروت: دار إحیاء التراث العربی،‌هفتم، ‌ق.
  12. الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة‌، یوسف بن احمد بحرانى، تحقیق: محمد تقى ایروانى و ‌عبدالرزاق مقرم، قم: دفتر انتشارات اسلامى، اوّل، 1405ق.
  13. الرجال، احمد بن حسین غضائرى، قم: دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، قم: چاپ اول، 1422ق.
  14. ذخیرة المعاد فی شرح الإرشاد‌، محمد باقر سبزوارى، قم: مؤسسه آل البیت:، اوّل، ‌1247ق.
  15. رجال الطوسی، محمد بن حسن طوسى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، اوّل، 1373ش.
  16. رجال النجاشی، احمد بن على نجاشى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، ششم، 1365ش.
  17. سبل الرشاد الى اصحاب الإمام الجواد7، عبدالحسین شبسترى، قم: المکتبة التاریخیة المختصة، اوّل، 1421ق.
  18. شرح الکافی: الأصول و الروضة، محمد صالح بن احمد مازندرانى، تهران، المکتبة الإسلامیة، اوّل،1382ق.
  19. الضعفاء من رجال الحدیث، حسین ساعدى، قم: دار الحدیث، اوّل، 1426ق.
  20. عدّة الأصول، محمد بن حسن طوسى، محقق: ‌محمد رضا انصارى قمّى، قم: چاپخانه ستاره‌، اوّل، ‌ق.
  21. فرج المهموم، سید بن طاووس حلّى، قم: دار الذخائر، اوّل، ‌ق.
  22. الفوائد الرجالیة، محمدمهدى بن مرتضى بحرالعلوم، تهران: مکتبة الصادق7، اوّل، 1363ش.
  23. الفوائد الرجالیة، اسماعیل بن محمدحسین خواجویى، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة، اوّل، 1413ق.
  24. فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، محمد بن حسن طوسى، قم: مکتبة المحقق الطباطبائی، اوّل،1420ق.
  25. قاموس الرجال‏، محمد تقى شوشترى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏، دوم،1410ق‏.
  26. قبسات من علم الرجال، محمدرضا سیستانی، بیروت: دار المورخ العربی، تحقیق: محمد بکاء، اوّل، 1437ق.
  27. کامل الزیارات، جعفر بن محمد ابن قولویه، تحقیق: عبدالحسین امینی، نجف اشرف: دارالمرتضویة، اوّل، 1356ش.
  28. الکافی، محمد بن یعقوب کلینى، قم: دار الحدیث، اوّل، 1429ق.
  29. کتاب الرجال،احمد بن محمد بن خالد برقی، تهران: دانشگاه تهران، اوّل، 1342ش.
  30. کتاب المزار، محمد بن محمد مفید، قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، اوّل، 1413ق.
  31. کلیات فی علم الرجال، جعفر سبحانى تبریزى، قم: حوزه علمیه قم، اوّل، 1410ق.
  32. مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان‌، احمد بن محمد اردبیلى، تحقیق: مجتبى عراقى، على‌پناه اشتهاردى، ‌آقا حسین یزدى اصفهانى، قم: دفتر انتشارات اسلامى،‌ اوّل‌، 1403ق.
  33. المحاسن، احمد بن محمد بن خالد برقى، قم: دار الکتب الإسلامیة، دوم، 1371ق.
  34. مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة‌، علامه حسن بن یوسف حلى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، دوم، 1413ق.
  35. مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محمد باقر مجلسى، تهران: دار الکتب الإسلامیة، دوم، 1404ق.
  36. المزار الکبیر، محمد بن جعفر مشهدى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، اول، 1419ق.
  37. مسالک الأفهام إلى آیات الأحکام‌، فاضل کاظمی و جواد بن سعد اسدى، بی‏جا، بی‏نا، اوّل، بی‏تا.
  38. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، حسین بن محمد تقى نورى، قم: مؤسسة آل البیت:، اوّل، 1408ق.
  39. مستمسک العروة الوثقى، سید محسن طباطبایى حکیم، ‌قم: مؤسسة دار التفسیر‌، اوّل، 1416ق.
  40. المعتبر فی شرح المختصر‌، جعفر بن حسن حلّى، تحقیق: محمد على حیدرى، مهدى شمس الدین، ابو محمد مرتضوى، على موسوى، قم: مؤسسه سید الشهداء7، اوّل، 1407ق.‌
  41. معجم البلدان، یاقوت بن عبدالله حموی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، اوّل، 1399ق.
  42. معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ابوالقاسم خویى، بی‏جا، بی‏نا، پنجم، 1413ق.
  43. معرفة الحدیث، محمد باقر بهبودی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، اوّل، 1362ش.
  44. منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، محمد بن على استرآبادى، قم: موسسة آل البیت: لإحیاء التراث، اوّل، 1422ق.
  45. «درآمدی بر گفتمان‌کاوی تاریخی؛ مطالعه موردی خطبه حضرت زینب3 در شام»، محمد نصراوی، صحیفه مبین، شماره 57، 1394ش.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 آبان 1398
  • تاریخ پذیرش: 30 آبان 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار