مبانی عصری‏سازی افعال پیامبر

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

پژوهشکده علوم اسلامی، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی

چکیده

الگوگیری از افعال پیامبر۹ همیشه هموار نیست و گاه بهره‏‏گیری از افعال ایشان به دلیل محدودیت‏‏های تاریخی با دشواری همراه است. در چنین شرایطی، باید اقتضائات عصر جدید را در نظر گرفت و رفتارهای پیامبر۹ را متناسب با فرهنگ زمانه عصری‏سازی کرد؛ موضوعی که با تکیه بر ظاهر متون سیرۀ پیامبر۹ پدید نمی‏آید و نیازمند تعریف مبانی و باورهای بنیادین است. مقاله حاضر کوشیده است تا با تبیین مبانی و پیش‏فرض‏های مؤثر در عصری سازی افعال پیامبر۹، زمینه بهره‏گیری از این دست از افعال پیامبر۹ را فراهم آورد و امکان توسعه مصادیق سیره نبوی را مهیا نماید. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می‏دهد که با پذیرش پنج مبنای بنیادین - که به روش تحلیلی - اکتشافی به دست آمده است - امکان تحلیلِ عصری افعال پیامبر۹ فراهم می‏شود و می‏توان رفتارهای ایشان را متناسب با فضای فرهنگی و محیطی امروز، به روز رسانی کرد.
 

کلیدواژه‌ها


  1. الاجتهاد اصوله و احکامه، محمد بحر العلوم، لبنان: دار الزهراء، 1977م.
  2. اساس الاقتباس، نصیر الدین طوسی، تهران: دانشگاه تهران، 1367ش.
  3. امامان اهل بیت:، مرزبانان حریم اسلام، سید محمد باقر صدر، تهران: دارالصدر، 1394ش.
  4. انسان 250 ساله، سید علی خامنه‌ای، تهران: مؤسسه ایمان جهادی، 1390ش.
  5. الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، حسن بن یوسف حلّی، لندن: مؤسسة الامام علی7، 1380ش.
  6. دستور زبان فارسی1، احمد گیوی، تهران: نشر فاطمی، 1388ش.
  7. سنن ابن‌ماجه، محمد بن یزید بن ماجه، بیروت: دار إحیاء الکتب العربیه، بی‌تا.
  8. سنن الدارمی، عبدالله بن عبدالرحمن دارمی، ریاض: دارالمغنی، 1421ق.
  9. سیره پیامبر خاتم6، محمد محمدی ری‌شهری و دیگران، قم: دارالحدیث، 1394ش.
  10. صحیح البخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، بیروت: دار طوق النجاة، 1422ق.
  11. الطبقات الکبری، محمد بن ‌سعد، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1410ق.
  12. علل الشرایع، محمد بن علی بن بابویه، قم: کتابفروشی داوری، 1385ش.
  13. عیون اخبار الرضا7، محمد بن علی بن بابویه، تهران: نشر جهان، 1378ق.
  14. الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
  15. مجموعه آثار شهید مطهری، مرتضی مطهری، تهران: صدرا، 1384ش.
  16. المحاسن، احمد بن محمد برقی، قم: دار الکتب الإسلامیة، 1371ق.
  17. المحصول فى علم اصول الفقه، محمد بن عمر فخر رازى، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1412ق.
  18. مدارا و مدیریت، عبدالکریم سروش، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، 1376ش.
  19. معجم مقاییس اللغه، احمد بن فارس، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق.
  20. معیارهای بازشناسی احکام ثابت و متغیّر در روایات، حسن‌علی علی‌اکبریان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1386ش.
  21. مکارم الاخلاق، حسن بن فضل طبرسى، قم: الشریف الرضی، 1412ق.
  22. نقدی بر قرائت رسمی از دین، محمد مجتهد شبستری، تهران: نشر طرح نو، 1390ش.
  23. نهج‌البلاغه، محمد بن حسین شریف رضی، قم: نشر هجرت، 1414ق.
  24. ولایت فقیه رهبری در اسلام، عبدالله جوادی آملی، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1367.
  25. «آینده‌ای در گذشته»، سید حمید متقی، ماهنامه نسیم بیداری، شماره 22، آذر 1390، ص82-86.
  26. «تاریخ‌مندی شریعت؛ بدعت یا نوآوری»، محمد عرب صالحی، کتاب نقد، شماره 54، بهار 1389ش، ص71-106.
  27. «معاصر سازی اسوه‌های دینی»، عباس پسندیده، مطالعات راهبردی زنان، شماره 42، زمستان 1387ش، ص103-131.