واکاوی پیوند مهارت سواد اطلاعاتی با حدیث‏ پژوهی؛ ضرورت، چگونگی و پیشنهادها

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

هیات علمی دانشگاه قم، مربی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

نگارنده در این مقاله ابتدا به تعریف سواد اطلاعاتی و ضرورت و فایدۀ آن در تسریع روند پژوهش و ترویج دانش می‏پردازد، آنگاه اهداف حدیث‏پژوهی را در چهار گروه پی می‏گیرد: تحقیق و تبیین، ترویج و گسترش، دفاع و پاسخ‏گویی، تربیت و عمل. در هر یک از این هدف‏ها، کاربرد سواد اطلاعاتی نشان داده شده است. آنگاه بیش از بیست پیشنهاد برای اجرایی کردن این مسیر ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. آماده‌سازی کتابشناسی‌ها برای آینده: الگویی پژوهش محور برای کتابشناسی‌ها، استنسرود،گ و هول، ایرن، ترجمه: عباس گیلوری ؛ در: در: گزیده مقالات ایفلا 2012 و 2013.تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1395. ص 476 –
  2. عوامل تغییر: کتابداری بین­المللی، توسعه، و نظریه جهانی شدن، استیو. ویت، ترجمه: زهرا تهوری. در: گزیده مقالات ایفلا 2012 و 2013.تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1395. ص 144 – 
  3. وبلاگ های دینی روحانیان در ایران: ارزیابی الگوی مدل هرم سه سطحی، صالح اصغری و مسعود کوثری، معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 14، بهار 1392، ص 55 –
  4. الحیاة، برادران حکیمی (محمد رضا، محمد، علی)، ترجمه احمد آرام. قم: دلیل ما، 1395 ش.
  5. برنامه درسی آموزش مذهب و انجیل در کشور انگلستان ، تر جمه حسین روحی، محسن جعفرآبادی و حمیدرضا اشرفی، رشد آموزش قرآن شماره 7 ، زمستان 1382 ص 9 –
  6. المحاسن، احمد برقی، قم: دار الکتب الاسلامیة، 1371 ق.
  7. اخلاق تبلیغدین در عصر حاضر؛ ارزش ها و معضل ها (بایسته های اخلاقی تبلیغ دین از منظر آیت الله جوادی آملی)، حسن بوسلیکی، اسراء، ش 13، پاییز 1391، ص 171 –
  8. "آموزش سواد اطلاعاتی؛ روش‌ها و راهبردها". در:آموزش استفاده‌کنندگان و توسعه سواد اطلاعاتی در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی (مجموعه مقاله‌ها)، مهری پریرخ و زهره عباسی، مشهد: سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 1383، ص 197-214.  
  9. غرر الحکم، عبدالواحد تمیمی آمدی، قم: دار الکتاب الاسلامی، 1410 ق.
  10. الغارات، ابراهیم ثقفی، تهران: انجمن آثار ملی، 1395 ق.
  11. تحلیل چالش های ترویج فرهنگ زمینه ساز ظهور در عصر حاضر به منظور ارائه راهکارهای پیشنهادی، رضا جعفری هرندی، عبدالحسین طالعی،حسن نجفی، پژوهش های مهدوی، شماره 16، بهار 1395، ص 31 –
  12. آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی، نرگس خالقی و مرضیه سیامک، قم: دانشگاه قم؛ تهران: کتابدار، 1389 ش.
  13. منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، حبیب الله خویی، تهران: اسلامیه، 1400 ق.
  14. نهج البلاغه، محمد بن حسین شریف رضی، قم: هجرت، 1414 ق.
  15. الکشف الوافی، محمد هادی شریف شیرازی، قم: دار الحدیث، 1430 ق.
  16. کتابخانه ها و کتابداران در عصر ارتباطات موک، مریم صراف زاده، مجله علوم و فنون مدیریت اطلاعات. شماره 2، بهار 1395، ص 11 ـ
  17. شرح اصول الکافی، صدر الدین شیرازی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1383 ش.
  18. من لا یحضره الفقیه، محمد بن علی صدوق، قم: جامعه مدرسین، 1413 ق.
  19. معانی الاخبار، محمد بن علی صدوق، قم: جامعه مدرسین، 1403 ق.
  20. سواد اطلاعاتی. در: دائرة المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ج 2، فاطمه ناهید طباطبایی، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1385.
  21. برنامۀ دسترسی جهانی به انتشارات. در: دائرة المعارف کتابداری و اطلاع رسانی ج 1، مهشید عبدلی، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1382، ص 471 –
  22. مشاورۀ اطلاعاتی، امری فراموش شده در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی، غلامرضا فدائی، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی. ۱۳۹۱، ۱۸ (۴) :۳۵۷- 361.
  23. الوافی، ملا محسن فیض کاشانی، اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام، 1406 ق.
  24. صافی در شرح کافی، خلیل قزوینی، قم: دار الحدیث، 1429 ق.
  25. کتابخانه و دوره برخط گسترده آزاد موک پرداختن به روند تکامل تعلیم و تربیت، ماریلن کالتر، ترجمه: عارف ریاحی؛ در: گزیده مقالات ایفلا 2012 و 2013.تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1395. ص 291 –
  26. کتابخانه ابن طاووس، اتان کلبرگ، ترجمه: رسول جعفریان، علی قلی قرایی، قم: کتابخانه مرعشی، 1371 ش.
  27. الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، قم: دار الحدیث، 1429 ق.
  28. روابط درونی سواد اطلاعاتی با استفاده از محیط‌های آموزش مجازی، لورتشا، دیوید؛ وولز، بلانچ، ترجمه: فریبرز درودی؛ در: گزیده مقالات ایفلا 2012 و 2013.تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1395. ص 264 –
  29. شرح الکافی، محمد صالح مازندرانی، تهران: اسلامیه، 1382 ق.
  30. الهدایا لشیعة ائمة الهدی، محمد مجذوب، قم: دار الحدیث، 1429 ق.
  31. روضة المتقین، محمد تقی مجلسی (مجلسی اول)، قم: کوشانپور، 1406 ق.
  32. مرآة العقول، محمد باقر مجلسی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1404 ق.
  33. بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403 ق.
  34. ده گفتار، مرتضی مطهری، تهران: صدرا، 1385 ش.
  35. خلاصۀ عبقات الانوار، سید علی میلانی، ترجمه سید حسن افتخار زاده. تهران: نبأ، 1381 ش.
  36. وقعة صفّین، نصر بن مزاحم. قم: مرعشی، 1404 ق.
  37. مدیریت چالاکی: راهبردهایی برای موفقیت درمدت زمان تغییرات سریع (مطالعه موردی) یک کتابخانه دانشگاهی استرالیایی، اندرو ولز، ترجمه: محبوبه ربیعی؛ در: گزیده مقالات ایفلا 2012 و 2013.تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1395. ص 280 –
  38. اصطلاحنامه علوم حدیث، محمد هادی یعقوب نژاد، قم: بوستان کتاب، 1390 ش.
    1. Behrens, Shirley J. "A Conceptual Analysis and Historical Overview of Information Literacy". College and Research Libraries.Vol. 55, No. 4 (1994): 309- 322

 

  1. Marais, J.J. "Evolution of Information Literacy as Product of Information Education". South African Journal of Library and Information Science. Vol. 60, No.2 (1992): 75-79.

 

  1. از گل تا گوگل، عبدالحسین طالعی ، سایت لیزنا، 9 تیر 1398.
  2. بایسته‌های ترویج گفتمان مهدویت در رسانه و فضای مجازی، عبدالحسین طالعی ، سایت ایکنا، 14 فروردین 1400.
  3. ترویج مفاهیم قرآنی در فضای اطلاعات محور: فرصت ها، تهدیدها، راهکارها، ، عبدالحسین طالعی و رضا کریمی، ارائه شده به مسابقه مقاله نویسی، بیست وششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن، 1388 ش.
  4. روزآمدی از شرایط اولیه مبلغ دینی است، سید علیرضا واسعی، سایت خبر آنلاین، 30 ابان 1391.
  5. لوح فشردۀ جامع الاحادیث