2
معاونت پژوهشکده تفسیر اهل بیت/ مدرس دانشگاه قرآن و حدیث
10.22034/hs.2022.13387
چکیده
بحث تأویل یکی از مباحث مهم در جهان اسلام است. مسئله اصلی این تحقیق بررسی تطبیقی روایات تأویلی اثناعشری و اسماعیلی ناظر به قرآن کریم در حوزه معارف توحیدی است. تا کنون میراث اسماعیلی با روایات تأویلی اثناعشری در مباحث اعتقادی به ویژه معارف توحیدی اشتراک زیادی دارند؛ برای نمونه: تأویل آیه نور، تأویل عرش و کرسی، تأویل اسمای حسنای خداوند. بررسی سندی روایات تأویلی مشترک نشانگر نقش فعال راویان متهم به غلوّ و راویان دارای گرایش فطحی و واقفی است. در نتیجه، به صورت موجبه جزئیه تأثیرپذیری منابع حدیثی اثناعشری و اسماعیلی در حوزه معارف توحیدی از جریان غلوّ و فرق انحرافی دو قرن نخست ثابت میشود. همچنین راویان مجهول در این اسناد به وفور یافت میشوند که برخی از آنان گزارش شدهاند. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی به سامان رسیده است.