پاسخ های نامتعارف معصومان؛ گونه ها ،کارکردها

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 مسئول پژوهشکده علوم و معارف حدیث

10.22034/hs.2023.48434.2534

چکیده

وظیفه هدایت گری امامان علیهم السلام در نظام آفرینش اقتضا می‌کند که گاه از شیوه‌ها و پاسخ‌های نامتعارف استفاده کنند. ممکن است برخی از پاسخ ها با آموزه‌های دینی و یا داشته های علمی قطعی تنافی داشته باشند از این منظر داخل در عنوان مشکل الحدیث هستند. تتبع در پاسخ های امامان نشان می‌دهد شمار پاسخهای نامتعارف آنان در مقایسه با پاسخ های متعارف، بسیار اندک است و مبتنی بر نظام هدایت تحلیل می شود. مواردی همچون نهی از پرسش گری، اجمال گویی، تقیه، توریه، توجه به باورهای رایج، استفاده از روش جدل و پاسخ‌های اقناعی از گونه‌های پاسخ نامتعارف است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم.
إثبات الهداة، محمّد بن حسن‏ حر عاملی، بیروت: اعلمی، 1425ق.
اسرار توحید (ترجمه التوحید للصدوق‏)، محمّد علی‏ اردکانی، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه‏، بی‏تا.
الامالی، محمّد بن حسن طوسی،قم: دارالثقافه، 1414ق.
الامالی، محمّد بن محمّد مفید، قم: کنگره هزاره شیخ مفید، 1413ق.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، محمّد باقر مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏، 1403ق.
البرهان فی تفسیر القرآن‏، سیّد هاشم بن سلیمان‏ بحرانی، قم: مؤسسه بعثه‏، 1374ش.
البیان فی تفسیر القرآن‏، سیّد ابوالقاسم خویی، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخوئی‏، بی‏تا.
پرسش‏های مردم و پاسخ‏های امام صادق۷ (و بقیه معصومین:)، احمد قاضی، قم: گنج عرفان، 1389ش.
ترجمه تفسیر المیزان، سیّد محمّد باقر موسوی همدانی‏، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1374ش.
ترجمه قرآن‏، علی مشکینی، قم: الهادی‏، 1381ش.
تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1374ش.
التوحید، محمّد بن علی بن ‏بابویه، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏، 1398ش.
روح المعانی، سیّد محمود آلوسی، بیروت: دارالکتب العلمیه‏، 1415ق.
شرح نهج البلاغة، عز الدین ابوحامد بن ابی الحدید، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی مجفی، 1337ش.
شناخت قرآن، محمّدصادق نجمی و هاشم هریسی، تهران: انتشارات اسوه، 1361ش.
الغیبة، محمّد بن ابراهیم ابن ابی زینب،تهران: نشر صدوق، 1397ش.
فی ظلال نهج البلاغه، محمّدجواد مغنیه، بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ سوم، 1358ش.
قرب الإسناد، عبد الله بن جعفر حمیری، قم: مؤسسه آل البیت، 1413ق.
کامل الزیارات‏، جعفر بن محمّد ابن قولویه، نجف: دارالمرتضویة، 1356ق.
الکافی، محمّد بن یعقوب کلینی، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1407ق.
نگاهی به علوم قرآنی، محمّدباقر ملکی میانجی، ترجمه‏: علی‏نقی‏ خدایاری‏، به ‏اهتمام‏: علی‏ ملکی‏ میانجی‏، قم: خرم، 1377ش.
مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، محمّد باقر مجلسی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1404ق.
من لا یحضره الفقیه‏، محمّد بن علی‏ بن بابویه، قم: دفتر انتشارات اسلامی‏، 1413ش.
متشابه القرآن و مختلفه، محمّد بن علی‏ ابن شهر آشوب مازندرانی، قم: دار بیدار للنشر، 1369ش.
نهج‏البلاغه، علی بن حسین سیّد رضی، قم: هجرت، 1414ق.
وقعة صفین، نصر بن مزاحم‏، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، 1404ق.
«فقه و عقل»، ابوالقاسم علی‏دوست، قبسات، تابستان 1379، شماره 15و 16.