اولویت شناسی رسالت قرآنی معصومان(ع) بر پایه تحلیل آماری روایات

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما

2 استادیار گروه قرآن و حدیث دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

10.22034/hs.2023.49746.2987

چکیده

شناخت رسالت بنیادین اهل بیت(ع) در قبال قرآن بر پایه تحلیل آماری روایات تفسیری مسئله مقاله حاضر است. بررسی توصیفی تحلیلی جامعه آماری چهارده هزار روایات اهل بیت(ع) در نظر به قرآن حاکی از آن است که ایضاح لغوی و مفهومی عبارات قرآن هدف‌ اولی و اصلی اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن تلقی نمی شود؛ بلکه رویکردهای مهم اهل بیت(ع) در قبال قرآن به ترتیب فراوانی تفصیلی، تکمیلی تطبیق، و سپس تفسیر آیات است. چرا که ایشان در الویت سنجی نسبت به قرآن تفصیل آیات را محور روایات خود قرار داده، و در رتبه بعد تکمیل و تطبیق و بیان مصادیق نو از قرآن، به منظور تلاش آنان در روز آمد سازی آیات و معارف قرآن و گره زدن آیات با حوادث زمان خود بوده است. در اولویت بعدی، رویکرد تفسیری و بیان مفهومی آیات جای می گیرد. بنابراین اولویت اصلی رسالت اهل بیت(ع) اولویت تفصیلی و تطبیقی است و نه رسالت تفسیر از آیات قرآن.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم.
اخلاق در قرآن، ناصر مکارم شیرازی، قم: امام علی بن ابی‏طالب۷، ۱۳۸۷ش.
التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،  1368ش.
قرآن در اسلام، سید محمدحسین طباطبایی، قم: بوستان کتاب، 1388ش.
الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، تهران: اسلامیه، 1369ش.
کتاب العین، خلیل بن احمد فراهیدی، قم: موسسه دارالهجره ، 1409ق.
لسان العرب، محمد بن مکرم بن منظور، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1414ق.
مبانی احتمال، شلدون راس، ترجمه: علی همدانی، اصفهان: شیخ بهایی، 1994م.
مجمع البحرین، فخر الدین بن محمد طریحی، تهران: مکتبة المرتضویه، 1375ش.
مسالک الافهام الی آیات الاحکام، جواد بن سعید فاضل، به تصحیح: محمدتقی کشفی و محمدباقر شریف‏زاده، تهران: مرتضوی، 1365ش.
نورالثقلین، عبد علی بن جمعه عروسی حویزی، قم: اسماعیلیان، 1415ق.
«اهداف قرآن»، محمود رجبی، فصلنامه معرفت، 1389، دوره7، شماره24، ص21 - 30
«بررسی کارکرد روایات تفسیری در متشابه القرآن إبن شهرآشوب مازندرانی»، محمدصادق حیدری سید علی اکبر ربیع نتاج، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 1394، شماره 27.
«جایگاه آیات اعتقادی در استنباط احکام»، سید محمد علی ایازی، مجله مبانی فقهی حقوق اسلامی، 1387، دوره1، شماره1، ص8 - 24.
«روایات تفسیری شیعه گونه‏شناسی و حجیت»، مهدی مهریزی، مجله علوم حدیث، 1389ش.
«کارکردهای تطبیق در احادیث تفسیر»، مهدی رستم نژاد، فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، 1391، شماره 64، ص23 - 35.
«نقش و کارکرد روایات تفسیری معصومان بر اساس دیدگاه علامه»، محمد تقی دیاری بیدگلی، دو فصلنامه حدیث‏پژوهی، 1390، سال سوم، شماره 5.