تحلیل انتقادی گفتمان مناجات شعبانیه امام علی (ع) بر اساس الگوی نورمن فرکلاف

کاظمی, پریسا; چراغی وش, حسین; مقدم متقی, امیر; جلیلیان, مریم

doi:10.22034/hs.2023.50606.3288

تحلیل انتقادی گفتمان مناجات شعبانیه امام علی (ع) بر اساس الگوی نورمن فرکلاف

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دانشگاه لرستان

² هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان

³ دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی ـ دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی ـ دانشگاه فردوسی مشهد/ مشهد/ ایران

⁴ استادیار گروه زبان وادبیات عربی = دانشکده ادبیات و علوم انسانی – دانشگاه لرستان/

10.22034/hs.2023.50606.3288

چکیده

گفتمان انتقادی نوعی روندتکوینی تحلیل گفتمان است که درآن با عبوراسطح توصیف گفتمان به چرایی تولیدمتن توجه می‌شود. درهمین راستادرپژوهش حاضربارویکردتوصیفی-تحلیلی براساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف تلاش می‌شود به گفتمان‌کاوی انتقادی مناجات شعبانیه امام علی (ع) درسه سطح توصیف تفسیروتبیین پرداخته شودو ضمن بررسی جنبه‌های ادبی مناجات گفتمان‌های غالب وپوشیده متن راکه کمتر به آن‌ها توجه شده، موردتحلیل قرار دهد در سطح توصیف درجملات باوجوه خبری،با قطع ویقین به بیان موقعیت گفتمانی پرداخته که بیانگر میزان تعهدنویسنده به گزاره‌هاست واین متن به عنوان ابزاری قاطع برای ارسال پیام است.دربعضی عبارات قصدنویسنده برای انگیزش مخاطب نیست بلکه نوعی انتظار،حسرت واندوه ر نشان می‌دهد.این پژوهش سعی داردبه این دو پرسش پاسخ دهدکه مهمترین موضوعات مطرح شده درمناجات شعبانیه براساس نظریة نورمن فرکلاف کدامندو امام (ع)چگونه توانسته است بااستفاده ازکلمات این موضوعات رامنتقل کند؟نتایج این تحقیق گویای این است که ایدئولوژی غالب درگفتمان درموضوع امربه معروف و نهی ازمنکر،سازندگی وتربیت فردوجامعه،خداشناسی و تنویرافکارعمومی وهدایت به سوی خداوندو توسل به درگاه الهی خلاصه شده است.بر این اساس واژگان برای انتقال معنایی متناسب بااین ایدئولوژی‌هاانتخاب شده است ونویسنده ازگفتمان وجوه افعال به طوریکسان استفاده نمی‌کند بلکه وجوه سه گانه اخباری، پرسشی و امری را برحسب ضرورت و قصد و نیت خود بکارگرفته است.

کلیدواژه‌ها