تحلیل مصدرشناختی منقولات علی‌بن‌ بابویه از مشایخی جز سعد أشعری ومحمدبن یحیی العطار در الإمامه والتبصره من الحیره

مخبری, انسی; سلطانی احمدی, مجتبی; غفوری نژاد, محمد

doi:10.22034/hs.2023.50013.3098

تحلیل مصدرشناختی منقولات علی‌بن‌ بابویه از مشایخی جز سعد أشعری ومحمدبن یحیی العطار در الإمامه والتبصره من الحیره

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی مقطع دکترا رشته مدرسی مبانی نظری اسلام، دانشگاه تهران

² دانشیار گروه تاریخ وتمدن اسلامی دانشگاه پیام نور تهران جنوب

³ دانشیار گروه شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب و مدیر گروه مطالعات تطبیقی اسلام و ادیان، پژوهشگاه امام رضا

10.22034/hs.2023.50013.3098

چکیده

بازشناسی مصادر نخستین حدیثی، دارای فوائد حدیثی، کتاب‌شناختی وتاریخی متعددی است. علی‌بن ‌بابویه در کتاب الإمامه والتبصره من الحیره که قدیمی‌ترین تک‌نگاری موجود در شیعه در موضوع امامت وغیبت است، غیر از منقولات از سعد أشعری ومحمدبن یحیی، مجموعا 37 حدیث نقل کرده است که 15 مورد آن‌ها را بلاواسطه از عبدالله‌بن جعفر حمیری، 7 مورد از احمدبن ادریس، 4 مورد از علی‌بن ابراهیم و3 مورد آن‌ها را از حمزه‌بن قاسم، حسن‌بن احمد مالکی ومحمدبن موسی دریافته است. در این پژوهش با استفاده از روش‌هایی هم‌چون شناسایی بخش مشترک اسانید در گروهی از روایات پراکنده، هماهنگی موضوع روایت با موضوع کتابی که نام مؤلفش در سند حدیث ذکر شده است و انطباق سند حدیث با طریق به برخی کتاب‌های رجال سند در منابع فهرستی دریافتیم که محتمل‌ترین منابع مورد استفاده‌ی ابن‌بابویه در این منقولات، کتاب‌های: الغیبه، الإمامه ویا الفترة والحیرة حمیری، النوادر احمدبن ادریس، التفسیر محمدبن خالد برقی، الملاحم یا التفسیر صفوان‌بن یحیی، الإمامه وتفسیر القرآن محمدبن عیسی‌بن عبید، التفسیر، القائم یا الملاحم علی‌بن مهزیار، الإمامه یونس‌بن عبدالرحمن، الإمامه محمدبن احمدبن یحیی، الإمامه ابن أبی‌عمیر، الإمامه محمدبن حسین‌بن أبی‌الخطاب، الغیبه یا البشارات حسن‌بن سماعه والنوادر بکربن عبدالله است.

کلیدواژه‌ها