همزمان با آغاز سده سوم هجری، جمعیت یکدست شیعى قم، تعداد نسبتا زیاد عالمان و محدّثان، دور بودن از ستمگرىهای حاکمان عبّاسى وپدیدارى روحیه دانشگسترى، باعث شد که فعالیت حدیثی عالمان این شهر روزبه‌روز پرفایدهتر شود به طورى که حرکت رو به کمال خود را تا پایان سده چهارم، در حدود 200 سال، ادامه دهد و در این بازه زمانى به یکى از اصلىترین حوزههاى حدیثى مکتب تشیّع تبدیل شود.
تعداد راویان و محدثان قمى تا زمان شیخ طوسی و نجاشی نزدیک به 400 نفر است که 36 تن از آنها از مشاهیر و شخصیتهاى بزرگ هستند. این راویان و عالمان پرشمار امّا تألیفات و نگاشتههاى حدیثى بسى فراوانتر داشته اند چرا که گاهى یکى از آنها دهها کتاب تألیف کرده است. در کتاب رجال نجاشى 67 عالم و محدّث قمى معرفى شدهاندکه 537 کتاب را تألیف کردهاند. البته تعداد واقعى نگاشتههاى آنها بیش از این مقدار است. برخى از آن آثار تا زمان ما باقى مانده است و در جهت نشر معارف اهل بیت(ع) نور افشانى مىکند. همچنین تشکیل بیوتات و خاندان های علمی نشانه دیگری بر رونق علم و حدیث در این شهر در آن دوران است.
سبحانی نیا, محمد رضا. (1403). نقش شیعه در پیدایش و گسترش مدرسه حدیثی قم. فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, 29(1), 66-89. doi: 10.22034/hs.2023.50621.3297
MLA
محمد رضا سبحانی نیا. "نقش شیعه در پیدایش و گسترش مدرسه حدیثی قم". فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, 29, 1, 1403, 66-89. doi: 10.22034/hs.2023.50621.3297
HARVARD
سبحانی نیا, محمد رضا. (1403). 'نقش شیعه در پیدایش و گسترش مدرسه حدیثی قم', فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, 29(1), pp. 66-89. doi: 10.22034/hs.2023.50621.3297
VANCOUVER
سبحانی نیا, محمد رضا. نقش شیعه در پیدایش و گسترش مدرسه حدیثی قم. فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, 1403; 29(1): 66-89. doi: 10.22034/hs.2023.50621.3297
)