معناشناسی اصطلاح «اصلحک ‌الله»با تاملی در کاربست‌های آن در منابع فریقین

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه

2 دانش‌آموخته سطح چهار حوزه علمیه (اتمام درس خارج) استاد سطح سه حوزه علمیه

10.22034/hs.2024.51084.3425

چکیده

تعبیر «اصلحک ‌الله»از تعابیر پربسامد در منابع فریقین است. شمارِ زیادی از فقها و راویان ‌ِامامیه، امام معصوم (ع) را با این عبارت مورد خطاب قرار‌داده‌اند. ترجمه لغویِ این عبارت سبب شده که برخی همچون مجلسی پدر و پسر ، بکارگیری این عبارت توسط راوی را دلیلی بر معرفت و شناخت کم او نسبت به امام (ع) تلقی کنند. این درحالی است که در پژوهش پیش‌رو به سراغ کاربست‌های معنای «اصلحک ‌الله» رفته و دریافتیم که این عبارت، اصطلاحی‌ فرهنگی بوده و با معنایی که عموما از آن برداشت می‌شود تفاوت دارد. این اصطلاح دارای معنای محوریِ «خطاب دانی به عالی» است و گونه‌ای از عرض ادب و شرمساریِ گوینده به امام (ع) / مخاطب را نشان می‌دهد. این کاربست با این معنای محوری، با رویکردهای مختلفی از جمله در مقام عرض حاجت بودن، طرح سوال مجدد، بیان شگفت‌زدگی و انتقاد ایراد می‌شده ‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1403
  • تاریخ دریافت: 09 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1403