حدیث به معنای حکایتگر سنت، مانند هر خبر و حکایت دیگری، قابلیت صدق و کذب داشته و نیازمند اعتباریابی است. تلاش‌های مختلفی در زمینه اعتبارسنجی حدیث در قرون مختلف صورت گرفته که برخی موفق و برخی با نقص‌ها و نقض‌هایی مواجه شده‌اند. یکی از آثار ناظر بر اعتباریابی حدیث، اثر «حدیث‌های خیالی در مجمع‌البیان» است که مولف آن مدعی است مراد از ابوجعفرهای تبیان طبری بوده و طبرسی در بهره از این کتاب در تشخیص مصداق اشتباه کرده و این موارد را به امام باقر(ع) منتسب کرده است. این اشتباه موجب تولید احادیث خیالی منسوب به امام باقر(ع) در این کتاب شده است. این مقاله با انتقاداتی همراه بوده و آثاری ناظر به نقد آن به صورت پراکنده نگاشته شده است. نوشتار حاضر به منظور ارائه منسجم نقض و ابرام‌های صورت گرفته در قالب یک نوشتار، و نیز تحلیل و نقد ادله ارائه شده توسط طرفین و میزان واقع‌نمایی آنها، سامان یافته است. همچنین به برخی از ادعاهایی که کمتر به آنها توجه شده - مانند عدم دسترسی طبرسی به تفسیر طبری و دس نسخه‌های خطی تبیان توسط ناسخان-، و نیز ارائه آمارهای کمی در این زمینه، در این نوشتار توجه داده شده است.
پورموسی, مجتبی, & دیاری بیدگلی, محمدتقی. (1403). واکاوی انگاره‌ی حدیث‌های خیالی در مجمع‌البیان؛ داوری بر نقض و ابرام‌ها. فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, (), -. doi: 10.22034/uh.2025.51510.3532
MLA
مجتبی پورموسی; محمدتقی دیاری بیدگلی. "واکاوی انگاره‌ی حدیث‌های خیالی در مجمع‌البیان؛ داوری بر نقض و ابرام‌ها". فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, , , 1403, -. doi: 10.22034/uh.2025.51510.3532
HARVARD
پورموسی, مجتبی, دیاری بیدگلی, محمدتقی. (1403). 'واکاوی انگاره‌ی حدیث‌های خیالی در مجمع‌البیان؛ داوری بر نقض و ابرام‌ها', فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, (), pp. -. doi: 10.22034/uh.2025.51510.3532
VANCOUVER
پورموسی, مجتبی, دیاری بیدگلی, محمدتقی. واکاوی انگاره‌ی حدیث‌های خیالی در مجمع‌البیان؛ داوری بر نقض و ابرام‌ها. فصلنامه علمی علوم حدیث Ulum-i Hadth, 1403; (): -. doi: 10.22034/uh.2025.51510.3532
)