فریضه‌دانی «طلب العلم» در بوته نقد و بازآفرینی فهم

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665تهران، ایران

10.22034/uh.2025.51533.3537

چکیده

نوشتار حاضر درصدد است تا مستندِ دیدگاهِ «فریضه‌دانی طلب‌العلم بر همگان»، یعنی حدیث مشهور «طلب العلم فریضه» را براساس معیارهای سندی و دلالی بررسی نماید. روش تحقیق، روش توصیفی استنباطی است. در ابتدا به گزارش نَقل‌های متعدد این حدیث پرداخته شده و سپس بر اساس موازین فهم متن، معنای حدیث و حکم مستَنبط از آن استنباط شده است. طبق بررسی‌ها این نتیجه حاصل شده که هرچند اطمینان به صدور این حدیث -که در هیچ نقلی، سند معتبری به همراه ندارد- قابل تحصیل است؛ اما این حدیث، بر «وجوب عینی طلب علم بر همگان» دلالت ندارد و دیدگاه «فریضه‌دانی علم‌جویی» به استناد این حدیث، قابل قبول نیست؛ بلکه منتهای دلالت این حدیث عبارت است از «وجوب تعلمِ آگاهی‌ها/علوم دینیِ مبتلابهِ واجب». در پایان برخی دلالت‌ها و استلزامات این نتایج در احکام مربیان و متربیان تبیین شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 21 بهمن 1403
  • تاریخ دریافت: 15 مهر 1403
  • تاریخ بازنگری: 06 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 21 بهمن 1403