تحلیل انتقادی ادعاها و مستندات یُنبُل درباره جایگاه سنت نبوی در میان مسلمانان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی

10.22034/uh.2025.51701.3560

چکیده

در باره جایگاه سنت نبوی، «یُنبُل» معتقداست سنت نبوی خاستگاه وحیانی نداشته ولی فیصله بخش مشکلات بوده است.این نوشتار در صدد بررسی چهارادعای «یُنبُل» است: الف) فقدان خاستگاه وحیانی سنت.ب)مشکلات و فیصله بخشی سنت نبوی سنت.ج)هم عرضی سنت نبوی با قرآن. د)اصل بودن سنت نبوی و فرع شدن قرآن. نویسنده با کاربست روش توصیفی –تحلیلی به این نتیجه رسید که سنت نبوی خاستگاه وحیانی ندارد ولی با این تفاوت که پیامبر(ص) در رهبری مردم از سوی خداوند اختیاراتی به او تفویض شده که طبق آن، دستوراتی داده است.تصور ینبل ازفیصله بخشی سنت پیامبر(ص) صحیح نیست ؛زیرا حجیت سنت نبوی ایده ای است که در سال های پس از رحلت پیامبر(ص) شکل گرفته است. مستند ینبل در هم عرض بودن سنت با قرآن ، خبر واحدی است که به معصوم و صحابه منتسب نیست بلکه اساس آن ایده واجتهاد یکی از تابعین است.بنا بر این نمی توان از یک موردجزئی نتیجه کلی استنباط کرد . اصل بودن سنت و فرع بودن قرآن نیز دیدگاه برخی است و نمی توان آن را به همه مسلمانان نسبت داد و مثل ادعای پیشین نمی توان با یک خبر واحد آن را اثبات کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم
‏أسد الغابة فی معرفة الصحابة، علی بن محمد ابن اثیر، بیروت، دار الفکر، 1409ق.
اسرار البلاغه، عبد القاهر جرجانی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
اعتقادات، محمدبن علی صدوق، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق.
اعیان الشیعه، محسن امین، بیروت، دار التعارف، 1403ق.
الامام الشافعی و تأسیس الایدیولوجیه الوسطیه، نصر حامد ابو زید، قاهره، مکتبة مدبولی، 1996م.
انساب الاشراف، احمد بن یحیی بلاذری، بیروت، دار الفکر، 1424ق.
اضواء علی السنه المحمدیه، محمود ابوریه، قم، انصاریان، 1375ش.
الامّ، محمد بن ادریس شافعی، بیروت، دارالفکر، 1403ق.
البدایة و النهایة، اسماعیل ابن کثیر، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1408ق.
تاریخ الاسلام، شمس الدین محمد بن احمد ذهبی، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، بیروت، دار الکتاب العربی، 1413ق.
تاریخ خلفا، رسول جعفریان، تهران، ‏وزارت ارشاد اسلامی، 1374ش.
تاریخ عمومی حدیث، مجید معارف، تهران، انتشارات کویر، 1377ش.
تاریخ فقه و فقها، ابوالقاسم گرجی، تهران، سمت، 1375ش.
تاریخ مدینة دمشق، علی بن حسن ابن عساکر، بیروت، دار الفکر، 1415ق.
تاریخ الیعقوبی، یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، بیروت، مؤسسه الاعلمی، 1413ق.
تأویل مختلف الحدیث، محمد بن عبدالله ابن قتیبة، بیروت، دارالکتب العلمیه.
تذکره الحفاظ، شمس الدین محمد بن احمد ذهبی، بی‌جا، مکتبه الحرم المکی، بی‌تا.
تفسیر المنار، محمد رشید رضا، بیروت، دار المعرفه، 1414ق.
تهذیب الاحکام، محمد بن حسن طوسی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1365ش.
جامع بیان العلم، یوسف بن عبدالله ابن عبدالبر، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1421ق.
جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الأندلس، محمد بن فتوح حمیدی، تونس، دار الغرب الإسلامی، 1429ق.
حدیث اسلامی: خاستگاه‌ها و سیر تطور، هارالد موتسکی، ویراست: مرتضی کریمی‏نیا، قم، دار الحدیث، 1394ش.
حدیث در نگاه خاورشناسان، فروغ پارسا، تهران، دانشگاه الزهرا(س)، 1388ش.
درآمدی بر مطالعات حدیثی در دوران معاصر، مجید معارف و سعید شفیعی، تهران، سمت، 1396ش.
الذریعة إلی أصول الشریعة، سید مرتضی، تهران، مؤسسه انتشارات دانشگاه، بی‌تا.
ذکر أسماء التابعین، علی بن عمر دارقطنی، بی‌جا، مؤسسة الکتب الثقافیة، 1406ق.
سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، محمد بن یوسف الصالحی الشامی، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1414ق.
سنن أبی داود، ابی داود، سلیمان بن اشعث، بی‌جا، دار الحدیث، بی‌تا.
السنن الکبری، احمد بن علی نسائی، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا.
السیره النبویه، عبد الملک بن هشام، بیروت، دار احیاء التراث العربیه، بی‌تا.
شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید عبد الحمید بن محمد، تهران، جهان، بی‌تا.
صحیح البخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، قاهره، وزارة الأوقاف، بی‌تا.
صحیح مسلم، مسلم بن حجاج، تصحیح: محمد فؤاد عبدالباقی، قاهره، دار الحدیث، 1412ق.
الصلة مع التکملة و صلة الصلة، خلف بن عبد الملک ابن بشکوال، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1429ق.
طبقات الحنابلة، محمد بن ابی یعلی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
الطبقات الکبری، محمد بن سعد، بیروت، دار الفکر، 1414ق.
العقیده والشریعه، ایگناس تسهیر، تعریب: محمد موسی عبدالحق، قاهره، 1996م.
الغدیر، عبد الحسین امینی، قم، مرکز الغدیر، 1416ق.
فتوح البلدان، احمد بن یحیی بلاذری، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1398ق.
الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1388ق.
لسان المیزان، ابن حجر احمد بن علی عسقلانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1422ق.
مستدرک الصحیحین، حاکم محمد بن عبدالله نیشابوری، بیروت، دارالمعرفه، 1406ق.
مسند أحمد بن حنبل، احمد بن حنبل، محقق: شعیب ارنووط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1421ق.
مسند الدارمی، عبدالله بن عبدالرحمن دارمی، ریاض، دار المغنی، 1421ق.
مشرعة البحار، محمد آصف محسنی، قم، مکتبة العزیزی، 1423ق.
المصنف فی الاحادیث و الآثار، ابن ابی شیبه کوفی، بیروت، دارالفکر، 1409ق.
معالم العلماء، محمد بن علی ابن شهر آشوب، قم، نشر الفقاهه، 1425ق.
معالم المدرستین، مرتضی عسکری، بی‌جا، نشر توحید، 1416ق.
معجم الاحادیث المعتبرة، محسنی، محمد آصف، قم، دار النشر الادیان، 1434ق.
المغازی، محمد بن عمر واقدی، بیروت، مؤسسة الأعلمی، 1409ق.
مقالات الاسلامیین واختلاف المصلین، ابو الحسن علی بن اسماعیل اشعری، تصحیح: هلموت ریتر، بی‌جا، دار النشر، 1400ق.
منع تدوین الحدیث، علی شهرستانی، بیروت، مؤسسه الاعلمی، 1418ق.
الموطأ، مالک بن انس، ابوظبی: مؤسسه زاید، 1425ق.
موسوعة أعلام العلماء و الأدباء العرب و المسلمین، منجی بوسنینه، تونس، جامعة الدول العربیة، 1425ق.
المیزان فی تفسیر القرآن، محمد حسین طباطبایی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1362ش.

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 09 اردیبهشت 1404
  • تاریخ دریافت: 08 دی 1403
  • تاریخ بازنگری: 26 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 09 اردیبهشت 1404